بررسی امکان برقراری مالیات بر سود سپرده‌های بانکی در ایران با تاکید بر کارایی تخصیصی

در این مقاله به منظور بررسی امکان برقراری مالیات بر سود سپرده در ایران و تحلیل هزینه و منافع ناشی از این امر، ابتدا زیان رفاهی ‌بر اساس تابع عرضه سپرده و تقاضای تسهیلات با استفاده از داده-های سالانه برای دوره (1391-1352) برآورد شده است. نتایج حاصل از این برآورد نشان می دهد که با فرض اعمال یک واحد مالیات بر نرخ سود سپرده در سال 1389 و در نتیجه، افزایش نرخ سود به میزان یک درصد، زیان رفاهی ناشی از اخذ مالیات برابر با 3137 میلیارد ریال و درآمد دولت به میزان 19076 میلیارد ریال می باشد. در حالی که بار مالیاتی سپرده‌گذار 0.97 و بار مالیاتی متقاضی تسهیلات تنها 0.03 از یک واحد مالیات بر سود سپرده خواهد بود. همچنین یافته‌های این تحقیق دلالت بر آن دارد که بانکها در هدایت سپرده‌ها به سمت سرمایه گذاری نقش مثبتی را ایفاء می نمایند در حالی‌که مخارج دولت (که بخشی از آن ناشی از درآمدهای مالیاتی است) تاثیر منفی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد. علاوه بر این دریافتیم که کارایی سرمایه گذاری بخش خصوصی در مقایسه با سرمایه گذاری دولتی در اثر گذاری بر تولید بیشتر است. این نتایج گویای این واقعیت هستند که مالیات بر سود سپرده، موجب انحراف در تخصیص منابع شده و زیان اجتماعی را در پی خواهد داشت.